ลำดับพิธีลอยอังคาร

ลำดับพิธีลอยอังคาร : พิธีลอยอังคารเป็นพิธีกรรม ที่ปฏิบัติสืบทอดกันมาช้านาน โดยมีความเชื่อกันว่าเป็นการปล่อยดวงวิญญาณของผู้ล่วงลับไปสู่ภพภูมิที่ดี โดยจะนำอังคารของผู้ล่วงลับไปลอยในแม่น้ำ ทะเล หรือแหล่งน้ำธรรมชาติอื่นๆ

พิธีลอยอังคาร มีลำดับพิธีลอยอังคารดังนี้

การบูชาแม่ย่านางเรือ

ก่อนออกเดินทาง จะมีการบูชาแม่ย่านางเรือ ซึ่งเป็นเทพเจ้าผู้คุ้มครองดูแลเรือ โดยจัดเครื่องสักการะ ได้แก่ ดอกไม้ ธูป เทียน บุหรี่ เหล้าขาว อาหารคาวหวาน ผลไม้ และเงินสด จากนั้นจึงกล่าวคำบูชาขออนุญาตแม่ย่านางเรือให้นำอังคารของผู้ล่วงลับไปลอยในทะเล

– คณะญาติมิตรนำอังคารไปสู่ท่าเทียบเรือ

– พิธีกรนำประธานในพิธี ( ญาติอาวุโส ) ลงเรือก่อน นอกนั้นรอบนท่าเทียบเรือ

– ประธานฯ นำดอกไม้ธูปเทียน ( ใส่รวมในพาน จุดบูชาแม่ย่านางที่หัวเรือ )

กล่าวบูชา และขออนุญาตแม่ย่านางเรือโดยประธานกล่าวเอง หรือพิธีกรนำกล่าว

คำกล่าวบูชาขออนุญาตแม่ย่านางเรือ

นะมัตถุ/ นาวานิวาสินิยา/ เทวตายะ/ อิมินา สักกาเรนะ/ นาวานิวาสินิง/ เทวตัง/ ปูเชมิ/
ข้าพเจ้า/ ขอน้อมไหว้บูชาแม่ย่านางเรือ/ ผู้คุ้มครองรักษาเรือลำนี้/ ด้วยเครื่องสักการะเหล่านี้

ด้วยข้าพเจ้า/ พร้อมด้วยญาติมิตร/ ขออนุญาตนำอัฐิและอังคารของ……………………….ลงเรือลำนี้/ ไปลอยในทะเล/ ขอแม่ย่านางเรือ/ ได้โปรดอนุญาต/ ให้นำอัฐิและอังคารลงเรือได้/ และได้โปรดคุ้มครองรักษา/ ให้ข้าพเจ้าและญาติมิตร/ กระทำพิธีลอยอัฐิและอังคาร/ ด้วยความสะดวกและปลอดภัย/ โดยประการทั้งปวง เทอญ

คณะญาติมิตรนำอังคารลงเรือ
ออกเรือไปยังจุดที่จะลอยอังคาร

การไหว้อังคารบนเรือก่อนนำพิธีลงน้ำ

เมื่อเรือแล่นถึงจุดหมายแล้ว จะมีการไหว้อังคารบนเรือ โดยจัดเครื่องสักการะ ได้แก่ ดอกไม้ ธูป เทียน บุหรี่ เหล้าขาว อาหารคาวหวาน ผลไม้ และอังคารของผู้ล่วงลับ จากนั้นจึงกล่าวคำบูชา

เมื่อเรือแล่นถึงจุดหมายแล้วให้หยุดเรือลอยลำ
พิธีกรเปิดลุ้งอังคารจัดเครื่องไหว้อังคารให้ประธาน ฯ
ประธานฯ จุดธูปเทียนไหว้อังคาร สรงด้วยน้ำอบไทย โรยดอกมะลิ กลีบกุหลาบ ดอกไม้อื่น ๆ
เมื่อทุกคนไหว้อังคารเสร็จแล้วพิธีกรห่อลุ้งอังคารด้วยผ้าขาวยาว กว้าง๑/๒ เมตร รวบมัดด้วยสายสิญจน์
ทำเป็นจุกข้างบนแล้วสวดสวมพวงมาลัย
พิธีกรแจกดอกกุหลาบให้คณะญาติมิตรคนละ ๑ ดอก

การบูชาเจ้าแม่นที – ท้าวสีทันดร

พิธีกรจัดเครื่องบูชาเจ้าแม่นที – ท้าวสีทันดรให้ประธาน ฯ
ประธาน ฯ จุดเทียน ๑ เล่ม และธูป ๗ ดอก ที่กระทงดอกไม้ ๗ สี
กล่าวบูชา/กล่าวฝากอังคารกับเจ้าแม่นทีสีทันดร โดยประธาน ฯ กล่าวเอง หรือพิธีกรกล่าวนำ

คำกล่าวบูชา/กล่าวฝากอังคารกับเจ้าแม่นทีท้าวสีทันดร

( ตั้งนะโม ๓ จบ )
นะมัตถุ/ อิมิสสัง/ มะหานะทิยา/ อะธิวัตถานัง/ สุรักขันตานัง/สัพพะเทวานัง/ อิมินา
สักกาเรนะ / สัพพะเทเว/ ปูเชมะ.
ข้าพเจ้าทั้งหลาย/ ขอน้อมไหว้บูชา/ เจ้าแม่นที/ ท้าวสีทันดร/ และเทพยดาทั้งหลาย/ ผู้สถิตคุ้มครองรักษาอยู่/ ในทะเลนี้/ ด้วยเครื่องสักการะนี้/ ด้วยข้าพเจ้าทั้งหลาย/ได้ประกอบกุศลกิจ/อุทิศส่วนบุญ/ แก่……………………/ผู้วายชนม์/ และกาลบัดนี้/ จักได้ประกอบพิธี/ ลอยอัฐิและอังคาร/ ของ………………………../พร้อมกับขอฝากไว้/ในอภิบาล/ ของเจ้าแม่นที/ ท้าวสีทันดร/ เจ้าแม่แห่งทะเล/ และเหล่าทวยเทพทั้งปวง/ ขอเจ้าแม่นที/ท้าวสีทันดร/ แม่ย่านางเรือและเทพยดาทั้งหลาย/ได้โปรดอนุโมทนา/ดลบันดาลให้ดวงวิญญาณของ……………………/จงเข้าถึงสุคติ/ ในสัมปรายภพ/ ประสบสุข/ในทิพยวิมาน/ ชั่วนิรันดร์กาลเทอญ.

วิธีลอย

เมื่อกล่าวบูชา/กล่าวฝากอังคารกับเจ้าแม่นที-ท้าวสีทันดร เสร็จแล้วพิธีกรเชิญทุกคนยืนขึ้นไว้อาลัยประมาณ ๑ นาที

ประธานฯ โยนเงินเหรียญ ( ตามสมควร ) ลงทะเล เพื่อซื้อที่ตามธรรมเนียมแล้วลงบันไดเรือทางกาบ
ซ้าย ลอยกระทงดอกไม้ ๗ สีโดยใช้มือประคองค่อย ๆ วางบนผิวน้ำโดยให้ผู้ร่วมพิธีทุกคนถือ
สายสิญจน์ด้วย
หากกาบเรือสูงจากผิวน้ำมากเกินไป และไม่มีบันไดลงเรือ ให้ใช้สายสิญจน์ทำเป็นสาแหรก ๔ สาย
จำนวน ๒ สาแหรก คือใส่กระทงดอกไม้ ๗ สี ๑ สาแหรก และใส่ห่อลุ้งอังคาร ๑ สาแหรกหย่อนลงไป
( ห้ามโยน )
เมื่อห่อลุ้งอังคารลงสู่ผิวน้ำแล้วให้โรยดอกกุหลาบ ธูปเทียนตามลงไปและสิ่งของสำหรับไหว้บูชาที่
เหลือทั้งหมดก็ให้โรยตามลงไปด้วย
เรือวนซ้าย ๓ รอบ

ข้อควรปฏิบัติ

ในการประกอบพิธีลอยอังคาร ควรปฏิบัติดังนี้

กำหนดวันและเวลาให้เหมาะสม โดยควรเลือกวันและเวลาที่เหมาะสมกับดวงชะตาของผู้ล่วงลับ
จัดเตรียมเครื่องสักการะให้ครบถ้วนและสวยงาม
ควรเลือกสถานที่ที่สะอาดและปลอดภัยสำหรับการลอยอังคาร
ควรมีพิธีกรหรือผู้นำทางในการจัดพิธี
ผู้ร่วมพิธีควรแต่งกายสุภาพเรียบร้อย
ควรปฏิบัติตนด้วยความเคารพต่อดวงวิญญาณของผู้ล่วงลับ

คุณค่าทางจิตใจ

พิธีลอยอังคารเป็นพิธีกรรมทางศาสนาที่มีคุณค่าทางจิตใจ โดยเป็นการแสดงความกตัญญูกตเวทีต่อผู้ล่วงลับ อีกทั้งยังเป็นการปลดปล่อยดวงวิญญาณของผู้ล่วงลับไปสู่ภพภูมิที่ดี

ข้อมูลในบทความนี้อ้างอิงบางส่วนจากแหล่งข้อมูลดังนี้

นอกจากนี้ บทความนี้ยังอ้างอิงข้อมูลจากประสบการณ์ของผู้เขียนที่ได้มีโอกาสเข้าร่วมพิธีลอยอังคาร