ประเพณีพิธีลอยอังคารและขั้นตอนต่างๆ
ประเพณีพิธีลอยอังคารเป็นพิธีกรรมหนึ่งในศาสนาพุทธที่กระทำเพื่อส่งดวงวิญญาณของผู้ล่วงลับไปสู่ภพภูมิที่ดีขึ้น โดยการนำอัฐิหรืออังคารของผู้ล่วงลับไปลอยลงในแม่น้ำหรือทะเล พิธีกรรมนี้นิยมปฏิบัติกันทั้งในอดีตและปัจจุบัน โดยมีขั้นตอนและวิธีการที่แตกต่างกันไปบ้าง
การกำหนดวันประกอบประเพณีพิธีลอยอังคาร
ตามธรรมเนียมนิยมแล้ว พิธีลอยอังคารนิยมจัดขึ้นในวันทำบุญฉลองอัฐิ หรือในวันใดวันหนึ่งเมื่อญาติพร้อมเพรียงกัน โดยก่อนจะนำอังคารไปลอยจะมีการนิมนต์พระสงฆ์มาเจริญพระพุทธมนต์ บังสุกุล และถวายภัตตาหารเพล
สิ่งของที่ควรเตรียมไปใช้ในการลอยอังคาร
สิ่งของที่ควรเตรียมไปใช้ในการลอยอังคาร ได้แก่
- พวงมาลัยดอกไม้สด
- ธูป
- กระถางธูป
- ด้ายสายสิญจน์
- กลีบดอกกุหลาบสด
- ก้อนหิน
วิธีปฏิบัติในการลอยอังคาร
เมื่อถึงสถานที่ลอยอังคาร ญาติและแขกที่มาร่วมงานจะจุดธูปไหว้บูชาอังคาร จากนั้นประธานพิธีจะหย่อนอังคารลงสู่แม่น้ำหรือทะเล โดยให้ก้อนหินถ่วงอังคารไว้ไม่ให้ลอยขึ้นมา
ข้อเสนอแนะเพื่อพิจารณา
ตามคตินิยมแต่โบราณกาล บรรพบุรุษไทยนิยมรวบรวมอัฐิและอังคารของผู้ล่วงลับบรรจุไว้ในเจดีย์หรือใต้ฐานพระพุทธรูป เนื่องจากเป็นสถานที่ที่ศักดิ์สิทธิ์และเป็นที่เคารพสักการะ อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันนิยมนำอังคารไปลอยในแม่น้ำหรือทะเลมากขึ้น โดยให้เหตุผลว่าต้องการไม่ให้ใครมาเหยียบย่ำหรือกล้ำกราย
อย่างไรก็ตาม มีข้อสังเกตว่า อังคารที่นำไปลอยในแม่น้ำหรือทะเลอาจถูกคลื่นซัดเกยตื้นหรือติดกับดักจับสัตว์น้ำได้ ซึ่งอาจสร้างความลำบากใจแก่เจ้าหน้าที่หรือผู้ที่เกี่ยวข้องได้ ดังนั้น จึงมีคำแนะนำให้หันกลับมาพิจารณาการบรรจุอัฐิและอังคารไว้ในเจดีย์หรือใต้ฐานพระพุทธรูปตามคตินิยมเดิมอีกครั้ง เพื่อรักษาประเพณีอันดีงามของชาติไทย และเพื่อความสบายใจของคนทุกฝ่าย
นอกจากนี้ ยังมีข้อเสนอแนะเพิ่มเติมอีกว่า หากจะเลือกนำอังคารไปลอยในแม่น้ำหรือทะเล ควรเลือกสถานที่ที่เหมาะสม เช่น บริเวณที่มีกระแสน้ำไหลแรง เพื่อป้องกันไม่ให้อังคารลอยเกยตื้นหรือติดกับดักจับสัตว์น้ำ
สรุป
พิธีลอยอังคารเป็นพิธีกรรมที่มีความสำคัญทางจิตใจของคนไทย เพราะเป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูและความปรารถนาดีต่อผู้ล่วงลับ อย่างไรก็ตาม ในการประกอบพิธีควรคำนึงถึงสถานที่และวิธีการที่เหมาะสม เพื่อให้เป็นไปตามประเพณีและความเชื่อที่ถูกต้อง และเพื่อไม่ให้สร้างความเดือดร้อนหรือรบกวนผู้อื่น